Müzeler Konuşuyor: Konuğumuz Hollanda

İstanbul Modern, Hollanda İstanbul Başkonsolosluğu işbirliğiyle düzenlediği “Müzeler Konuşuyor: Konuğumuz Hollanda” programının ikinci etkinliğinde, 27 Mayıs Salı günü Amsterdam’daki Stedelijk Müzesi’nin Direktörü Rein Wolfs’u konuk ediyor.

Programın ilk etkinliğinde, 14 Mayıs Çarşamba günü, Rotterdam’daki Boijmans Van Beuningen Müzesi’nin 2004–2022 yılları arasında direktörlüğünü üstlenen Sjarel Ex, İstanbul Modern’de bir konuşma yapmıştı.   

Yarın Her Zaman Farklı Bir Gün Olacak

27 Mayıs 2025, Salı, 19.00

Mekân: İstanbul Modern Oditoryum

Rein Wolfs
Direktör
Stedelijk Müzesi                                    

Stedelijk Müzesi’nin kuruluş süreci, 1874’te bir grup sanatseverin Hollanda'nın başkentinde modern sanata adanmış bir müze kurmak amacıyla koleksiyonlarından bir seçkiyi bağışlamasıyla başladı. Başlangıçta Amsterdam’daki Rijksmuseum'da sergilenen bu koleksiyon, 1895’te A. W. Weissman tarafından tasarlanan binaya taşındı. Stedelijk, sadece koleksiyon ve sergileriyle değil, “beyaz küp” olarak tanımlanan ilk müzelerden biri olmasıyla da müzecilik tarihinde önemli bir yer tutuyor. Müze, İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında küratörlük, daha sonra da direktörlük görevini üstlenen Willem Sandberg’in bu yenilikçi yaklaşımını güncel uygulamalarla günümüze taşıyor.

2019’da direktörlük görevine gelen Rein Wolfs, “Yarın Her Zaman Farklı Bir Gün Olacak” başlıklı konuşmasında Sandberg'den bugüne müzenin dönüşümüne odaklanıyor. Bu çerçevede Wolfs, İkinci Dünya Savaşı’ndan günümüze müzelerin takip etmesi güç değişimlere nasıl yanıt verdiğine ve belirsiz geleceklere nasıl hazırlanabileceğine ilişkin düşüncelerini paylaşıyor. Aynı zamanda, modern ve çağdaş sanat ile tasarım alanlarında zengin mirasa sahip Stedelijk’te, Batı Avrupa ve Kuzey Amerika ötesindeki coğrafyaların da temsil edilmesi için atılan adımlara değiniyor. Wolfs, Stedelijk’in sömürgecilik temelli katmanlardan bağımsızlaşarak geleceğini nasıl biçimlendirmeyi hedeflediğini de aktarıyor.

Rein Wolfs, Stedelijk Müzesi direktörlüğü öncesinde Almanya ve İsviçre’deki çeşitli kültür-sanat kurumlarında çalıştı. Bundeskunsthalle'de direktörlük (Bonn, 2013–2019), Kunsthalle Fridericianum'da sanat direktörlüğü (Kassel, 2008–2013), Boijmans Van Beuningen Müzesi'nde sergi direktörlüğü (Rotterdam, 2002–2007) ve 50. Venedik Bienali’nde (2003) Hollanda Pavyonu küratörlüğü gibi önemli pozisyonlarda bulundu. Bonn’daki görevi sırasında Kazimir Malevich, Karl Lagerfeld, Goethe ve Nazi sanat simsarı Hildebrand Gurlitt’in oluşturduğu tartışmalı sanat koleksiyonuna odaklanan geniş kapsamlı bir sergi programı yapılandırdı.

Etkinlik ücretsizdir.

Konuşma dili İngilizcedir ve simultane çeviri yapılacaktır.

Katılım salon kapasitesi ile sınırlıdır.                                                                                                                                                                                   

Görseller:

Stedelijk Museum, fotoğraf: John Lewis Marshall

Rein Wolfs, fotoğraf: Boudewijn Bollman

GEÇMİŞ ETKİNLİKLER

14 Mayıs 2025, Çarşamba

17.30 Film gösterimi: DEPOT – Reflecting Boijmans, 86' 
19.00 Konuşma: Müzeler ve Depolar için Yeni Bir Tipoloji

Etkinlik Mekânı: İstanbul Modern Oditoryum

Sjarel Ex
Boijmans Van Beuningen Müzesi

Konuşmasında Sjarel Ex, sanatı ve sanatçıyı toplumla bir araya getiren kurumlar olan müzelerin bağımsız şekilde gelişme sorumluluğuna odaklanıyor. Bu bağlamda Ex, müzelerin şeffaflık içinde topluma nasıl ulaşabileceğini, nasıl yeni yöntemler geliştirebileceğini ve müze ortamını, insan zihnini ve yaşamını iyileştirmek ve geliştirmek için bir platform olarak nasıl keşfedilebileceğini tartışıyor. Ex, sanat kurumlarının önem kazanması ve gelişmesinde değişime açık anlayışı ve dinamizmi savunuyor. Bu çerçevede, koleksiyonlarının büyük kısmını gözlerden uzak depolarda muhafaza eden müzelerin bu mirası kamuyla nasıl buluşturabileceği öne çıkıyor. Bununla birlikte Ex, 175 yıllık bir sanat müzesinin farklı kültürlere kucak açmış ve açmaya devam eden bir liman kenti olan Rotterdam’ın kentsel kimliğiyle nasıl bağlantılı olduğunun altını çiziyor.

Konuşma öncesinde, Sonia Herman Dolz’un yönetmenliğini üstlendiği DEPOT – Reflecting Boijmans adlı belgesel gösteriliyor. Belgesel, dünyanın kamuya açık ilk sanat deposu olarak bilinen Depot Museum Boijmans Van Beuningen’in (Depot) kuruluş hikâyesine odaklanıyor. Yapının inşa süreci, projeyi başlatan Sjarel Ex ve yapının mimarlığını üstlenen MVRDV’nin kurucularından Winy Maas’ın anlatımlarıyla gözler önüne seriliyor. Arşiv görüntüleri aracılığıyla 1930’larda inşa edilen müze binasına atıfta bulunan film, Depot’nun kuruluşundaki temel anlayışı da vurguluyor. Sanatın korunması ve restorasyonu ile kamu/özel sektör koşullarında nasıl etkin olabileceğiyle ilgili kamuoyunun daha iyi bilgilendirilmesi bu noktada öne çıkıyor.

1849’da kurulan Boijmans Van Beuningen Müzesi; klasik, modern, çağdaş sanat ve tasarım alanlarında 150 binden fazla yapıttan oluşan uluslararası bir koleksiyon barındırıyor. Müze, adını en önemli iki bağışçısı Frans Jacob Otto Boijmans ve Daniël George Van Beuningen'den alıyor. Kentin önde gelen müzelerinin yer aldığı Museumpark bölgesinde bulunan müze, 1935’te inşa edilen ve 1970’li yıllarda Bodon ve 1990’lı yıllarda Robbrecht & Daem’in gerçekleştirdiği eklemelerle genişletilen Van der Steur Binası’nda yer alıyor. Yenileme çalışmaları nedeniyle kapılarını yakın zamanda geçici olarak kapatan müze, koleksiyonunu gezici sergilerde ve 2021 yılında açılan Depot’da sergilemeye devam ediyor.

Sanat tarihi eğitimi alan Sjarel Ex, Hollanda avangart sanatı, özellikle de burada gelişen De-Stijl akımı ve bu akımın oluşum yıllarında Alman Bauhaus üzerindeki etkisi üzerine uzmanlaştı. 1988–2004 yılları arasında Utrecht Belediye Müzesi’nde, ardından 2004–2022 yılları arasında Rotterdam’daki Boijmans Van Beuningen Müzesi’nde direktörlük yaptı. Bağımsız bir araştırmacı olarak, uluslararası alanda yayımlanan makalelerinin yanı sıra, 2012 yılında İstanbul Modern’de izleyiciyle buluşan “La La La İnsan Adımları” gibi sergilerin küratörlüğünü üstlendi; Rotterdam, Amsterdam ve Utrecht'te kamusal alanlarda mekâna özgü projeler gerçekleştirdi. 2022’de Boijmans Van Beuningen Müzesi’nden ayrılan Ex, kariyerine bağımsız küratör, yazar ve danışman olarak devam ediyor.