Olafur Eliasson, 1967

1967 Danimarka doğumlu Olafur Eliasson, mekân ve çevre üzerinde kuvvetli bir etki yaratan, bulunduğu ortama eklemlenerek, mekânı dönüştüren çalışmalar üretir. Şehri ve sergi alanlarını, doğa ve kültür çatışmasının silindiği oyun alanlarına çevirir. Kent merkezlerinde yarattığı şelaleler veya yeşile boyadığı nehirler ile şehrin tarihine yeni hikâyeler eklemeyi amaçlar. Sergi mekânlarında ise, gerçekleştirdiği etkileşimli ışık, gölge ve ölçek oyunlarıyla mekânı somutlaştırarak, onu hissedilebilir kılar. Sanatçı, durağan sergi alanını, yaşayan, dönüşen ve kurduğu etkileşimle izleyiciyi de işin bir parçası haline getiren bir sahneye dönüştürür. Aynı mekân içerisinde kolektif olarak deneyimlenen çalışma, bireysel olarak farklılaşan hisler yaratır.

Sanatçının “Your solar nebula” (Senin güneş nebulan) adlı çalışması 328 adet cam küreden oluşur. Su damlalarını veya gözyaşı gibi doğal oluşumları hatırlatan kürelerin her birinin arkasında üç renk vardır. Ortadaki gümüş ayna gibi bir yüzey, sağdaki siyah ve soldaki sarı renk ile birleşir. Farklı boyutlardaki kürelerin tamamı, yıldızların yan yana gelerek oluşturdukları sarmal galaksiyi andıran bir şekilde dondurulmuş gibidir. Geometrik herhangi bir taslağı ve düzeni olmayan bu form, bir suyun akışı ve yıldız kayması gibi önceden belirli koordinatları olmayan bir ânı hatırlatır. Küreler içindeki dairesel renkler ancak çok yakın bir görüş mesafesinde kendilerini belli eder. Kürelerin çeşitli büyüklükleri olmalarına rağmen tam karşıdan bakıldığında tamamen yansıtıcı oldukları yanılgısına kapılmak mümkündür. Farklı açılardan ve uzaklıklardan bakıldığında, kürelerin renk ve saydamlık derecelerinin aslında gözüktüğünden çok daha karmaşık olduğu anlaşılır. İçlerindeki dairesel renk noktalarıyla gözbebeklerini de çağrıştıran bu küreler, samanyolunun işleyişi, bir bulutun biçimlenişi ve parçalanışı gibi kendiliğinden olan oluşumlara dikkat çeker. Yüzeyindeki görüntünün bakılan açıya göre değişkenlik gösterdiği bu çalışma, izleyicinin kendi için oluşturacağı bir deneyimdir. Bu deneyim, sergi mekânındaki fiziki pozisyon, mesafe ve görüş zamanına göre her ziyaretçi için farklı olarak gerçekleşir.

Fotoğraf: Jens Zıehe, Berlın