Hüseyin Bahri Alptekin, 1957-2007

1957 yılında İzmir’de doğan Hüseyin Bahri Alptekin sanatçı, düşünür, yazar, eleştirmen, küratör ve öğrenim görevlisi olarak tanınır. Ankara’da Hacettepe ve Paris’te Sorbonne Üniversitelerinde felsefe, estetik ve sosyoloji alanında doktora seviyesinde öğrenim gören Alptekin, İstanbul ve Ankara’da uzun yıllar sanat felsefesi, eleştiri, duysal ve görsel sanatlar üzerine akademik dersler verir. Sanatsal işbirliğine ve kolektif çalışmaya önem veren sanatçı pek çok inisiyatifte kurucu rol üstlenir. Dünya çapında bienal, sergi ve koleksiyonlarda çalışmaları yer alan Alptekin, 2007 yılında İstanbul’da hayatını kaybeder.

1990’lı yıllardan itibaren sanatsal üretimleriyle öne çıkan Alptekin, küreselleşme, sınırlar ve dolaşım meselelerine odaklanarak yolculuk, göçebelik, göçmenlik ve sürgünde olmak gibi hallerin sosyo-psikolojik yansımalarıyla ilgilenir. İşlerinde sıklıkla depresyon, can sıkıntısı, kırılgan ama oyuncu bir ruh halinin etkileri hissedilir. Adeta bir seyyah gibi çıktığı sayısız yolculukta biriktirdiği kültürler arası deneyimler, kişisel hikâyeler, nesne ve imgeler çalışmalarının temelini oluşturur. Arşiv ve koleksiyon araştırmalarından da yararlanarak bulduğu, çoğalttığı veya ürettiği fotoğraf, nesne, ses, metin ve video gibi farklı malzemelerle melez veya anonim görünen kolaj ve yerleştirmeler yapar.

Alptekin’in 2001 tarihli çalışmasında gümüş parlak fonun üzerinde renkli payetlerle TREMOR, RUMOUR, HOOVER kelimeleri (SARSINTI, SÖYLENTİ, HOVERLE) okunur. İlk bakışta, serbest çağrışım veya kelime oyunu ürünü kafiyeli bir slogana, büyük bir reklam panosuna benzeyen yapıt, renkli, pırıltılı, uçucu, esprili ve oyuncu bir çalışma gibi durur. Payet kullanımı sanatçının dikiş-nakış gibi yüksek sanattan sayılmayan el sanatlarına duyduğu ilgiden, reklam panosu tercihi ise levha, pano, tabela gibi kamusal alanda rastlanan kitlelere yönelik iletişim mecralarının simgesel gücünden kaynaklanır. Kelimelerin çağrışımları ve bir araya gelişleri ise oldukça kişisel ve çok katmanlıdır; ancak sanatçının önceki işleri ve kişisel notları üzerinden deşifre edilebilir. 17 Ağustos 1999’daki büyük deprem sonrasında İstanbulluların deprem korkusuna ve depremden sonra yayılan söylenti ve şehir efsanelerine istinaden yazdığı, “Tremor makes rumour, rumour makes humour” (sarsıntı söylentiye yol açar, söylenti mizaha); kendi kişisel hoşnutsuzluğunu ve (kentten) kaçış arzusunu anlatan “Tremor Sea, Black Tremor, Hoover the water” (Çalkantı Denizi, Kara Çalkantı, Denizi Hoverle) ve içinde yaşadığı toplumda manevi arınma ihtiyacını vurgulamak için kullandığı “Hoovering life/ Hoover, I know all about your rumours” (Yaşamı Hoverlemek / Hover, hakkındaki bütün söylentileri biliyorum) dizeleri bu çalışmada sözcüklerin temsil ettiği bağlam ve anlamlara işaret eder.