Filmmor İstanbul Modern'de!

8. Uluslararası Filmmor Kadın Filmleri Festivali, İstanbul Modern Sinema’da

23 filmde kadınlar başrolde!

İstanbul Modern Sinema, bu yıl sekizincisi düzenlenen Uluslararası Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali’ne ev sahipliği yapıyor. 14-20 Mart tarihleri arasında gerçekleşecek olan festivalin bu yılki cümlesi "Umut Kadınlarda!". Uzun ve kısa metrajlı toplam 23 filmin gösterileceği festivalde, yeryüzünün dört bir yanından kadınların, umutsuzluktan umut çıkaran birbirinden farklı hikâyeleri anlatılacak. Düşünceleri, duyguları, deneyimleri, düşleri ve umutlarıyla kadınlar yine başrolde!

Yönetmen Eileen Atkins’in Virgina Woolf’un aynı adlı romanından uyarladığı, Vanessa Redgrave’in başrolünü üstlendiği "Mrs. Dalloway"; yönetmen Chiara Clemente’nin Nancy Spero, Marina Abramoviç, Kiki Smith, Ghada Amer ve Swoon’ın yeni evlerine ya da şehirlerine nasıl dokunduklarını, nasıl düşlediklerini incelediği "Şehir Düşleri" festivalde dikkat çeken çeken filmler arasında yer alıyor.

Feminist duruşuyla dikkat çeken Hollandalı yönetmen Marlen Gorris’in filmlerinin toplu gösteriminde, 1996 yılında En İyi Yabancı Film Oscar’ını alan, üç kuşak kadınla, doğum, yaşam ve ölüm çizgisinde, şiddet, sadakat, cesaret, bağımsızlık ve özgürlük üzerine bir feminist sinema örneği olan 1995 yapımı "Antonia’nın Yazması" da bulunuyor.

"Kadınların Sineması" bölümünde ise 2009 Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde "En İyi Belgesel" ödülünü alan, ABD’nin New York eyaletinde her hafta hapishanelere ziyarete giden yüzlerce kadını konu alan, Melis Birder’in yönetmenliğini üstlendiği "Ziyaretçiler" başlıklı belgesel de bulunuyor.

Festivalde, "Sinemada Kadınlar: Melek ya da Şeytan, Masum ya da Fettan ya da Hiç Kimse!" bölümünde, yapımını Filmmor’un üstlendiği ve yönetmenliğini Melek Özman’ın yaptığı "70,80,90, Masum, Küstah, Fettan" (2010) izlenebilecek. Filmde, Alin Taşçıyan, Lale Belkıs, Agah Özgüç ve Ülkü Erakalın ile Türk sinemasında kadınların izi sürülüyor.

Şehir Düşleri / Our City Dreams
ABD, 2009, DVCam, Renkli, 84’, İngilizce, Fransızca, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Chiara Clemente

1950’lerden beri feminist hareket içinde yer alan ve cinsel kimliği sorgulamaya devam eden Nancy Spero; kendi bedenini kullanarak performanslar yapan, günümüzün kültürel konularına değinen Marina Abramovic; felsefi, sosyal ve ruhsal durumların insan bedeniyle olan ilişkisini işleriyle yansıtan Kiki Smith; baskıcı ve kurumsallaşmış yaklaşımları reddeden Ghada Amer ve sokak sanatını şehir hayatının nabzıyla birleştiren Swoon...

Film, farklı kültürlerden gelen bu beş kadının yeni evlerine veya şehirlerine nasıl dokunduklarını, onları nasıl düşlediklerini inceliyor.

Sorulmayan Sorular / A Question Of Silence
Hollanda, 1982, 35 mm., Renkli, İngilizce
Yönetmen: Marlen Gorris

Birbirini tanımayan üç kadın bir butikte karşılaşır. İçlerinden biri giysi çalarken mağazanın sahibi tarafından yakalanır. Diğer iki kadının da duruma müdahale etmesiyle birlikte, üç kadın mağaza sahibi adamı döverek öldürür. Alışveriş yapan diğer kadınlar durumu görmezden gelir ve suç işlenirken mağazayı terk ederler. Mahkeme, kadınları incelemesi için bir kadın psikiyatrist görevlendirir. Genel kanının aksine, psikiyatrist kadınların deli olmadığını, işlenen suçun erkek egemen toplumun bir sonucu olduğunu ileri sürecektir.

Kırık Aynalar / Broken Mirrors
Hollanda, 1984, 35 mm., Renkli, 108’, Hollandaca, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Marlen Gorris

Amsterdam’da bir genelevde çalışan Diane ve Dora hayatlarına isyan ederler. Yolları genelevin müşterilerinden biri tarafından kaçırılıp, tutsak edilen Bea ile kesişir. Seks işçisi kadınların zorlu hayatları ve erkek şiddeti üzerine radikal bir feminist öykü...

Antonia’nın Yazması/ Antonia’s Line
Hollanda, Belçika, İngiltere, 1995, 35 mm., Renkli, 102’, Hollandaca, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Marleen Gorris

Kızı ve torunlarıyla birlikte bir çiftlik evinde yaşayan Antonia bir gün uyanır ve o günün yaşamının son günü olduğunu fark eder. İkinci Dünya Savaşı sonrasında kızı Danielle ile birlikte aile çiftliğine gelişiyle başlayan geriye dönüşlerle kendi hikâyesini anlatmaya başlar. Geçen elli yıl içinde kimler gelir, kimler gider... Danielle bir ressam olur ve evlenmeden çocuk sahibi olmaya karar verir. Antonia kızına doğum yapması için uygun bir donör bulur ve Danielle kızı Therese’i doğurur. Therese de aynı yolla kızı Sarah’ı...

Üç kuşak kadınla, doğum, yaşam ve ölüm çizgisinde, şiddet, sadakat, cesaret, bağımsızlık ve özgürlük üzerine muhakkak izlenmesi, yeniden izlenmesi gereken bir feminist sinema örneği...

Mrs. Dalloway / Mrs. Dalloway
İngiltere/ABD/Hollanda, 1997, DV, Renkli, 97’, İngilizce
Yönetmen: Eileen Atkins

"...görünmüyormuş gibi acayip bir duyguya kapıldı; görünmüyordu; bilinmiyordu. Ne evli olmak var, ne çocuk sahibi olmak artık... Herkesle birlikte Bond Sokağı’ndan yukarı bu ağır, şaşırtıcı, ciddi ilerleyiş var yalnız, bu Mrs. Dalloway olmak; Clarissa bile olmamak..."

Virginia Woolf’un aynı adlı romanından uyarlanan film, Birinci Dünya Savaşı sonrası İngilteresi’nde Clarissa Dalloway’in bir gününü anlatıyor. Evinde vereceği partinin son hazırlıklarıyla uğraşırken, 30 yıl önce tutkuyla sevdiği adam kapısında belirir. Clarrisa onunla birlikte tutku ve seçimlerini hatırlarken, Mrs. Dalloway olmanın gereklerini yerine getirmeyi de sürdürür...

Derine Kazınmış Yaralar / Can Go Through Skin
Hollanda, 2009, 35 mm., Renkli, 97’, Hollandaca, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Esther Rots

Uğradığı cinsel saldırıdan sonra Mariekes yaşadığı şehirden ayrılıp, ıssız bir köydeki yıkılmaya yüz tutmuş bir çiftlikte inzivaya çekilir. Korku, kaygı ve endişeleriyle birlikte...

Sarı Bir Kurdele Bağla / Tie a Yellow Ribbon
ABD, 2007, HDCam, Renkli, 83’, İngilizce
Yönetmen: Joy Dietrich

New Yorklu bir aile tarafından evlat edinilmiş olan Koreli Jenny bir kafede çalışmakta, fotoğrafçı olmayı hayal etmektedir. Film, Jenny ile Amerika’da yaşayan Asyalı kadınların yaşadıkları ayrımcılıkla yüzleşmelerini, umut ve umutsuzluklarını irdeliyor.

Saraybosna - Queer Festival / Queer Sarajevo Festival
Bosna Hersek, 2009, DVCam, Renkli, 33’, Boşnakça, İngilizce altyazılı
Yönetmenler: Masa Hilcisin, Cazim Dervisevic

Saraybosna’nın ilk queer festivali 24-28 Eylül 2008 tarihlerinde, ramazan sırasında, tehditler ve saldırılar eşliğinde düzenlenmeye çalışılır. Katılımcılar ve festival organizatörleri uğradıkları şiddet karşısında festivali iptal etmek zorunda kalsalar da, hakları için mücadele etmeye devam ederler.

Sadakat / Sea Dog’s Devotion
Avusturya, Almanya, 2008, 35 mm., Renkli, 11’, Diyalogsuz
Yönetmen: Anna Kalus

Joachim Ringelnatz’ın aynı isimli şiirinden esinlenmiş filmde, yaşlı bir denizci sevdiği kadının ölümüyle başa çıkmaya çalışır.

Kürtaj Politikası: Polonya/Güney Afrika / Abortion Democracy: Poland / South Africa
Almanya, 2008, DV, Renkli, 50’, İngilizce, Lehçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Sarah Diehl

Film, Polonya ve Güney Afrika’daki kürtaj yasalarını ve bu yasaların kadınları nasıl etkilediğini takip ediyor, birbiriyle karşılaştırıyor ve soruyor: "Polonya’da yasal olmayan kürtaj, neden Güney Afrika’da yasal olan kürtajdan daha kolay ulaşılabilir ve güvenlidir?"

Aslan Aşı / Lioness (Es)
Güney Kore, 2008, Süper 16 mm., Renkli, 20’, Korece, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Jae-Hee Hong

Jeong-hee vejetaryendir, kocası ise kasap. Kocasından sürekli şiddet gören Jeong-hee’ye bununla baş edebilmesi için komşuları bir tavsiyede bulunur. Avcı ile av yer değiştirir...

TÜRK YÖNETMENLER

Ben Hasta Değilim Anne / I’m Not Sick Mum!
Türkiye, 2009, DV, Renkli, 27’, Türkçe, Kürtçe, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Hatice Kamer

Batman’da yaşayan eşcinsel bir gencin, cinsel kimliğinden dolayı yaşadığı sorunların ve ayrımcılığa uğramayacağı başka bir yaşam arayışının hikâyesi...

Ben ve Nuri Bala / Me and Nuri Bala
Türkiye, 2000, DV, Renkli, 42’, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Melisa Önel

Film, "feminist travesti gacı" Esmeray’ın hayatından yola çıkarak, Esmeray’ın doğup büyüdüğü Kars ve şu an yaşadığı İstanbul’daki cinsiyet, ayrımcılık, ötekileştirme ve göç meselelerini ele alıyor.

Ziyaretçiler / The Visitors
Türkiye, ABD, 2009, Betacam, Renkli, 65’, İngilizce, Türkçe altyazılı
Yönetmen: Melis Birder

Amerika’nın 70 hapishanesinin bulunduğu New York eyaletinde her hafta sevdiklerini görmeye giden yüzlerce kadın... Bazen 25 saat süren bir yolculuğa çıkan, çoğu siyah veya Latin kökenli bu kadınların bazıları, yıllardır her hafta sonunu bu otobüslerde geçiriyor. Film, bu kadınların üzüntülerini, umutlarını, öykülerini onların yolculuğu eşliğinde anlatıyor.

70 80 90, Masum, Küstah, Fettan / 70 80 90, Innocent, Insolent, Enticing
Türkiye, 2010, DV, Renkli, 40’, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Melek Özman

Türkiye sinemasında kadınlar... Nadiren anlatıcı, çoğunlukla konu edilen, genellikle –erkek yönetmenlerin çektiği filmlerde– neden masum, küstah, fettan ama daima iki boyutlu: "iyi" ya da "kötü"ler? İyilikleri ya da kötülükleri ne kadar sahici? Neden her durumda sözleri dinlenmiyor, onlara inanılmıyor, affedilmiyor ya da cezalandırılıyorlar?

Filmde, Alin Taşçıyan, Arzu Okay, Lale Belkıs, Agah Özgüç, Ülkü Erakalın ve sinema izleyicileri ile Yeşilçam’ın kadınlara yapıp ettiklerinin, "masum kadınların" hıçkırıkları arasında nadiren duyulan "fettan kadınların" kahkahalarının izi sürülüyor.

Cambaz / Acrobat
Türkiye, 2009, HDV, Renkli, 6’, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Gamze Türkeri

Genç bir adam intihar etmek için gittiği ıssız bir yolda esrarengiz bir kadınla karşılaşır.

Kimlik / Identity
Türkiye, 2005, DV, Renkli, 3’ 41’’, Diyalogsuz
Yönetmen: Hande Çayır

Film, "4 oyuncuyu, 3+1 (öteki ya da lider), 2+2 (yan yanalık), 4+0 (grup, toplum, aile vs.) olarak konumlandırıp izlersek ne çıkar?" diye sorar...

Loutky / The Puppets
Çek Cumhuriyeti, 2009, Dijital Fotoğraf, Renkli, 4’ 32’’, Diyalogsuz
Yönetmen: Özlem Akın

Film, gerçek olan-olmayan, uğurlarında her şeyin gözden çıkarılabileceği hayalleri canlandırıyor.

Ölüm / Death
Türkiye, 2009, HDCam, Renkli, 19’, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmenler: Burcu Aykar Şirin, Uygar Şirin

Babaannesi ölümle pençeleşen Emre, anneanne ve dedesinin yazlığında huzurlu bir yaz geçirirken ilk kez yas ve ölümle karşılaşır...

Aramızdan Birileri / One of Us
Türkiye, 2009, DV, Renkli, 78’, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Şehbal Şenyurt

Belgesel, her yüz kişiden birinin maruz kaldığı şizofreni hastalığından etkilenen hastaları, hasta yakınlarını, onların toplumsal damgalamaya karşı mücadelelerini konu alıyor.

Deng-Sesler / Voices
Türkiye, 2009, HDV, Renkli, 19’ 52’’, Kürtçe, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Filiz Işık Bulut

12 Eylül 1980, askerî darbe döneminde Diyarbakır 5 No’lu Cezaevi yakınındaki bir gecekondu... Cezaevi civarında yaşayan-yaşanan tek yer! Cezaevindeki tutukluların yakınlarını ve cezaevinden gelen sesleri nasıl ağırlayabilir? Diyarbakır Cezaevi’yle nasıl yaşanabilir?

Ölüm Elbisesi: Kumalık / A Fatal Dress: Polygamy
Türkiye, 2009, DV, Renkli, 45’, Kürtçe, Türkçe, Türkçe, İngilizce altyazılı
Yönetmen: Müjde Arslan

"Halam Emine 16 yaşında kuma gitti, amcasının oğluyla evliydi. Kocasından şiddet gördü, her defasında baba evine sığındı, yaraları iyileşince her defasında onu evine geri götüren babası oldu. Her defasında ya hamile ya da yüzü gözü şiş gelirdi, bazen hem hamile hem yaralı. 30’lu yaşlarının sonlarında her gün her öğün 8 ilaç yuttuğu bir zamanda ilaçlardan birinin yan etkisiyle felç geçirdi."

Film, Emine’nin hikâyesinden yola çıkarak "ölüm elbisesi" kumalığa, bu elbiseyi giymek zorunda kalan kadınların yaşadıklarına yakından bakıyor.