Video Programı

Küratör: Rosa Martínez

Rivane Neuenschwander (Brezilya), Jacco Olivier (Hollanda) ve Jennifer Steinkamp’ın (ABD) video işlerinden yapılan seçki, Fikret Muallâ retrospektif sergisi bağlamında düşünüldü ve ona paralel olarak programlandı. Bu video programı, İstanbul Modern’in giriş salonunda yer alan kütüphane çevresinde gösterilmektedir ve bazı çağdaş sanatçıların yeni teknolojileri kullanarak, resmi klasik sınırlarının ötesine nasıl taşıdıklarını ortaya koymaktadır. Projeksiyon ve bilgisayar animasyonlarının sunduğu geniş olanaklar sayesinde, geleneksel manzara ve portre türleri devinim kazanmakta ve biçim, perspektif ya da renk değiştirmektedir. Sesle mimarinin etkileşimi, resmin statik doğasından kurtulmasını, tuvalin sınırlarından taşıp yeni kavramsal ve estetik alanları araştırmasını sağlamaktadır.

Jacco Olivier (Goes, Hollanda, 1972) son dönemde resim sanatının klasik ufuklarını, teknik gelişmenin ve görsel hazzın yeni alanlarına doğru genişleten bir dizi "Hareketli Resimler" yarattı. Olivier modern resimden ayrılıyor ve soyut ya da figüratif manzaralar içeren bir dizi resim yaratıyor. Bu parçaların fotoğraflarını ve filmlerini çekerek capcanlı, şiirsel animasyonlar oluşturuyor.
Manzaralar ve insan figürleri soyut kompozisyonlara dönüşüyor, soyut formlarsa birden figürler ve gerçek şeyler haline geliyor. Bu görsel anlatılar mizah dolu, dünyamız hakkında hafif düşünme temrinleri gibiler. Anlamları, imgelerle müziğin bağlantısı sayesinde güçleniyor.

Jennifer Steinkamp (Denver, ABD, 1958), bilgisayar animasyonu kullanarak, yansıtıldıkları yerde mimari uzamlar için yeni algılamaları kışkırtan sanal formlar yaratıyor. "Dikkat Çekici 5", hareket halindeki genç bir ağaç imgesini gösteriyor. Yapraklar, dallar ve gövde eğiliyor, yeniden doğruluyor ve kesintisiz bir devinimle dönüyor. Bu imge, 2003 yılındaki 8. İstanbul Bienali’nde, Yerebatan Sarnıcı için özel olarak yaratılan bir ağaç dizisinden.

Sahte doğal unsurların simülasyon imgelerini yaratan ve yerçekimi, türbülans ve rüzgâr gibi kavramları inceleyen Steinkamp, anlatısal olmayan, büyüleyici bir görsel deneyim sunuyor. Yansıtmaları, resim sanatını klasik sınırlarının ötesine taşıyor. Doğadaki formları yeniden icat ediyor, uzamı ortadan kaldırıyor ve izleyiciyle sanat yapıtı arasında karmaşık etkileşimler üretiyor.

Rivane Neuenschwander (Belo Horizonte, Brezilya, 1967), kültürü yeniden doğaya katmak için bilimle dili birleştiriyor. Aşk Mektuplaşması, Frankfurt’taki Max Planck Beyin Araştırmaları Enstitüsü’nde sinirbilimci erkek kardeşiyle birlikte yaptığı bir video. Aşk mektuplarından alınma sözcükler kesilmiş ve bir akvaryumdaki kırmızı-kavuniçi balıkların kuyruklarına bağlanmış. Salınan balıkların çizdiği yollar, kopuk ya da yoğunlaşmış anlam birleşimleri yaratıyor:
"Geç - keşke - otel"... "senin - konuşma", vs. Bu filmde iki okuyucunun bakış açısı var: özgün mektubun gerçek ve hedeflenmiş alıcısıyla mektubun rastlantılarla yeniden yazıldığını gören izleyici. Formel sistemleri organik güçlerle birleştiren Neuenschwander, sanatla doğa arasında yeni bir denge öneriyor. Neuenschwander’in sanatı, basit yollarla kaderin değiştirilebileceğini, bir aşk mektubu yazmak ya da yırtmakla, belirlenmiş gibi görünenin akışına müdahale edilebileceğini düşündürüyor...