Fotoğrafta Tipoloji

İstanbul Modern’de "Çağdaş Fotoğraf Serileri" sürüyor

İstanbul Modern Sanat Müzesi’nde gerçekleştirilen, Murat Germen ve Orhan Cem Çetin’in yönettiği Çağdaş Fotoğraf Serileri’nde bu ay "Tipoloji" geleneği konuşulacak. Söyleşi, 23 Ağustos Cumartesi saat 16.00-18.00 arasında İstanbul Modern Sinema’da izlenebilir.

Söyleşide özellikle 20. Yüzyıl insanlarını gruplandırarak, bilimsel ve tarafsız bakış açısından fotoğraflamasıyla tanınan August Sander, formlarındaki yapısal özellikleri bir araya getirerek bitki toplama ve fotoğraflama işlemini 40 yıl boyunca sürdüren Karl Blossfeldt ile uzun bir süre endüstriyel yapıları ve bina cephelerini birlikte görüntüleyen ünlü Alman fotoğrafçılar Bernd ve Hilla Becher gibi isimlerle güçlü bir Alman ekolü olan tipoloji anlayışı, güncel örnekleriyle tartışmaya açılacak.

Fotoğrafçılıkta, tek bir unsurun, tüm diğer koşullar (ortam, üslup, ölçek, görüş açısı vb.) aynı ya da en azından benzer kalacak biçimde çeşitlemelerinin fotoğraflanması ve bu yolla görünüşlerin sınıflandırılıp seriler haline getirilmesi "tipoloji" olarak adlandırılır.

Bilginin toplanıp sınıflandırılması ve zamana yayılarak kategorilerin oluşturulması yöntemini uygulayan fotoğrafçıların, hem tekil üretimlerinde hem de dünyada üretilen tüm fotoğraflarda aynı sınıflandırma, ayrıştırma, gruplama, anlamı benzerlerin arasındaki küçük farklarda arama çabası görülür.

Bugün fotoğrafçılık tarihinin en saygıdeğer serileri olarak nitelendirilen tipolojinin çağdaşları arasında, patlama görüntüleri ile Sarah Pickering, Becher’lerin çalışkan öğrencisi, çok sayıda farklı serisiyle Düsseldorf okulundan Thomas Ruff, yine aynı okuldan, yalın ve steril endüstriyel/ticari bina cepheleri ile Becher’lerin yeni kuşak izleyicisi Frank Breuer, boş park yerlerinden, birbirinden sıkılmış çiftlere kadar uzanan çok sayıda serisiyle Martin Parr, iflas eden firmaların terk ettiği ofislerin fotoğraflarıyla, kendisini daha çok bir arkeoloğa benzeten New York’lu fotoğrafçı Phillip Toledano, anti-tipolojileri ile Roe Ethridge ve hatta son dönem çalışmalarıyla büyük usta Josef Koudelka sayılabilir.