"Göğe Bakma Durağı"
MoMA/MoMA PS1 işbirliğiyle gerçekleşen YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı’nın ilk projesi müzenin bahçesinde ziyaretçilerini bekliyor
İstanbul Modern’in, The Museum of Modern Art (MoMA) ve MoMA PS1 işbirliğiyle, Garanti Bankası, Polimeks ve VitrA eş sponsorluğunda gerçekleştirdiği YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı’nın ilk geçici yapısı “Göğe Bakma Durağı” müzenin bahçesinde ziyarete açıldı.
SO? Mimarlık ve Fikriyat’ın tasarlayıp uyguladığı “Göğe Bakma Durağı”, 25 Haziran-20 Ekim 2013 tarihleri arasında her yaştan ziyaretçiyi ücretsiz olarak müze bahçesine bekliyor. Bu alan ayrıca temmuz ayında itibaren İstanbul Modern’in düzenleyeceği etkinlikler için kullanılacak.
İstanbul Modern’in kısa süreli sergi alanında ise YAP: Yeni Mimarlık Programı’nın 15 yıllık tarihçesi ile 2013 yılında MoMA PS1, CONSTRUCTO, MAXXI ve İstanbul Modern tarafından programa davet edilen toplam 20 finalistin projeleri, uluslararası bir sergiyle izleyiciyle buluşuyor. Küratörlüğünü Çelenk Bafra ve Pelin Derviş’in üstlendiği sergide projelerle ilgili video, fotoğraf ve maketlerin yanı sıra “Göğe Bakma Durağı”nın yapım süreciyle ilgili hazırlanan video görülebilir.
YAP: Yeni Mimarlık programı, mimarları sürdürülebilirlik, geri dönüşüm ve yeniden kullanım gibi çevre sorunlarına çözüm öneren; gölgelik, su ve oturma alanı gibi öğelerle açık havadaki alanların kullanım olanaklarını artıran yenilikçi tasarım araştırmaları yapmaya teşvik etmeyi amaçlıyor. Kentin çekici yazlık mekanlarından birine dönüşmesi beklenen bu tasarımların çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapması, kentli için sosyal alanlar yaratması ve tüm bunları mimari ve mali olarak uygulanabilir çözümlerle başarması gerekiyor.
“Göğe Bakma Durağı”
Sevince Bayrak ve Oral Göktaş’tan oluşan SO? Mimarlık ve Fikriyat’ın tasarladığı YAP İstanbul Modern’in ilk projesi “Göğe Bakma Durağı”, adını Turgut Uyar’ın aynı adlı şiirinden alıyor. (Dünyanın En Güzel Arabistanı)
“Göğe Bakma Durağı”, İstanbul Modern’in üzerinde bulunduğu Boğaz’ın görünmeyen sularında süzülerek müzenin bahçesini gölgelendirirken yerleştiği mekanı da şehre yansıtıyor. Müzenin yer aldığı antrepo ve bahçenin strüktürel yapısı, deniz suyunun hareketini mimari elemanların hareketine dönüştürmeye olanak veriyor. Denizin yanı başında ama kıyıyla ilişkisi gümrüklü alan nedeniyle kesilmiş olan bahçe, döşemenin altındaki deniz suyunda yüzen şamandıraların taşıdığı gölge elemanlarıyla yeniden tanımlanıyor. Boğaz’dan ve kentin yüksek noktalarından da algılanabilecek kısa ömürlü ama canlı bu ek, bulunduğu yeri kent siluetinin bir parçası haline getiriyor. Bahçede bulunanlar, gündüzleri sallanan gölgelerin altında, hava karardığında ise değişen yansımaların içinde vakit geçiriyorlar. Bahçenin kullanım kurgusu, yeniden kullanılan malzemelerden üretilen elemanlarla şekilleniyor; balık ağlarıyla kaplanan kullanılmış araç lastikleri hafif, sağlam ve taşınabilen birimlere dönüşüyor. Ortaya çıkan değişken peyzaj ve durmaksızın kıpırdayan gölgelikler bahçeyi şehir içinde bir durağa dönüştürüyor: Dinlenmek, toplanmak, oyun oynamak ya da gökyüzüne bakmak için bir durak.
YAP İstanbul Modern Etkinlikleri
YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı kapsamında İstanbul Modern’in bahçesinde temmuz ayında bir dizi ücretsiz etkinlik düzenleniyor. 20. İstanbul Caz Festivali kapsamında 4 Temmuz’da saat 18.30’da To Be Continued Brass Band konseri, 5-6 Temmuz’da saat 14.00 ve 17.00’de Atmasyon Dans Kumpanyası tarafından tasarlanan Intellectual Amusement - Le Faune ve Sufle başlıklı gösteriler ve 11 Temmuz’da saat 18.00’de bedensel ifade ve görsel sanatı bir araya getiren bir girişim olan boDig’in “Göğe Bakma Durağı”na özel tasarladığı performans izlenebilir.
11-12-13 Temmuz tarihlerinde saat 21.30’da Sinema TV işbirliğiyle düzenlenen Fantastik Türkler başlıklı film programı, müze bahçesine kurulacak açık hava sinemasında görülebilir. (Bilet fiyatı 8 TL) 14 Temmuz’da 21.00’de ise 20. İstanbul Caz Festivali kapsamında Türkiye’de Caz? adlı belgesel gösterilecek.
İstanbul Modern, temmuz ayında uluslararası bir mimarlık etkinliğine de ortaklık yapıyor. Thinking The Edge – Water & Culture başlıklı program kapsamında 2,3, 4 ve 9 Temmuz tarihlerinde mimarlık öğrencilerine ve uzmanlarına yer veren panel ve atölye çalışmaları İstanbul Modern’de gerçekleştirilecek.
YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı
İstanbul Modern’in MoMA/MoMA PS1 işbirliğiyle yürüttüğü YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı, iki yılda bir, yaz aylarında, genç ve yükselen mimarlara İstanbul Modern’in dış mekanında geçici bir yapı tasarlama fırsatı sunuyor.
1998 yılında New York’ta MoMA PS1’ın avlusunda başlayan YAP: Yeni Mimarlık Programı, 2010 yılında Şili, Santiago’daki CONSTRUCTO ve 2011 yılında İtalya, Roma’daki XXI. Yüzyıl Sanatları Ulusal Müzesi (MAXXI)’nin katılımıyla uluslararası nitelik kazandı. 2012 yılında program, MoMA/MoMA PS1’dan gelen davetle Türkiye’deki İstanbul Modern Sanat Müzesi’ni de dahil edecek şekilde genişledi. YAP İstanbul Modern’in proje alanı olarak, Sedad Hakkı Eldem tarafından tasarlanan antrepolardan birinde yer alan İstanbul Modern’in heykel bahçesi ile çakıl zemin belirlendi. Mimarlık uzmanları, İstanbul Modern ve diğer YAP: Yeni Mimarlık Programı temsilcilerinden oluşan seçici kurul bir araya gelerek finale kalan beş mimarlık oluşumunun önerileri arasından SO? Mimarlık ve Fikriyat’ın tasarladığı “Göğe Bakma Durağı”başlıklı projeyi seçti.
Türkiye’nin dört bir tarafında ve KKTC’de yer alan mimarlık okullarındaki akademisyenler, mimarlık eleştirmenleri, süreli yayın mensupları ve Mimarlar Odası ile Serbest Mimarlar Derneği gibi mesleki kurumların temsilcilerinden oluşan aday göstericiler ile iletişime geçilerek 26 Kasım 2012’de onların işaret ettiği 35 genç aday arasından 5 finalist seçildi. Bu seçim, adayların sunduğu portfolyolar üzerinden seçici kurul tarafından yapıldı. Seçilen finalistlerden İstanbul Modern'in bahçesine programın çerçevesine uygun bir geçici düzenleme önerisi geliştirilmeleri istendi. 1 Şubat 2013’te yeniden bir araya gelen seçici kurul finalistlerin sunduğu önerileri değerlendirdi.
Mimar Suha Özkan’ın başkanlığını yaptığı seçici kurulda, mimar Emre Arolat; İstanbul Modern Küratörü Çelenk Bafra; MoMA Philip Johnson Mimari ve Tasarım Şef Küratörü Barry Bergdoll; XXI. Yüzyıl Sanatları Ulusal Müzesi, MAXXI Mimarlık Kıdemli Küratörü Pippo Ciorra; İstanbul Modern Şef Küratörü Levent Çalıkoğlu; YAP İstanbul Modern Koordinatörü Pelin Derviş; İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı; sanatçı ve mimar Cevdet Erek; MoMA Çağdaş Mimarlık Küratörü Pedro Gadanho; mimar Melkan Tabanlıoğlu ve mimar Han Tümertekin yer aldı.
YAP İstanbul Modern
Seçilen Proje:
“GÖĞE BAKMA DURAĞI”
SO? Mimarlık ve Fikriyat (Sevince Bayrak, Oral Göktaş)
Finalistler: “FÜZ”, Salon2 (Alper Derinboğaz); “seapeaker”, YAP İstanbul Modern Tasarım Grubu (Evren Başbuğ, İnanç Eray, Meriç Kara, Engin Ayaz); “TEARING THE GROUND”,ONZ Mimarlık (Zeynep Öktem, Onat Öktem); “İM / DEBRİS”, Yalın Mimarlık (Ömer Selçuk Baz)
YAP MoMA PS1, New York, ABD
The Museum of Modern Art ile MoMA PS1’ın işbirliğiyle, yenilikçi mimari yetenekleri destekleyen Yeni Mimarlık Programı (YAP), on dördüncü yılında. Programın seçici kurulu her yıl genç ve yükselen beş mimarlık oluşumunu, Long Island City, Queens’deki MoMA PS1’ın 1998 yılında Frederick Fisher tarafından tasarlanan bahçesi için geçici bir yapı planlamaya davet ediyor. Bu sene “Party Wall”projesiyle CODA, yatay güneşliği döndürerek, hem çevresel taleplere hem de Long Island City’nin siluetini oluşturan duvarlara ve ilan tahtalarına estetik bir yanıt veren düşey bir gölgelik yarattı. Suyla dolu, kumaştan, geniş kaplarla (bu öğeler, geceleri ışık yayması için aydınlatılıyor) dengelenmiş bu kendinden destekli, yüksek çelik çerçeve, kaykay üretiminin yan ürünü olan, ekolojik ahşap öğelerin iç içe geçmesiyle oluşan bir perdeyle kaplı. Paneller, yapının alt bölümünden ayrılarak bank ve ortak masa olarak kullanılabiliyor. Duvarın çevresindeki geri dönüştürülmüş ahşaptan üretilmiş alçak platform, Warm Up partileri, konuşmalar, dersler, film gösterimleri ve çeşitli performanslar için bir dizi mikro sahne yaratıyor. Duvarın içindeki bir su sistemi, yapıyı bir sukemerine dönüştürüyor. Su, hidrofor yardımıyla sprey istasyonunu ve bir dizi havuzu besleyen bir kaynağa aktarılıyor.
Seçilen proje:
“PARTY WALL”
CODA (Caroline O’Donnell), Ithaca
Finalistler: “EXPO 1 PAVILION”, Moorhead & Moorhead, New York;“PS1 FORUM”, Leong Leong, New York;“WHITE NOISE”, FRENCH 2D, Syracuse, New York, Boston; “MY HAIR IS AT MOMA PS1”, TempAgency (Kutonotuk + mcdowellespinosa),Charlottesville, Virginia, Brooklyn
YAP_CONSTRUCTO, Santiago, Şili
2008 yılında Şili’nin Santiago kentinde mimar Jeannette Plaut ve Marcelo Sarovic tarafından kurulan CONSTRUCTO, Şili ve Latin Amerika mimarisi, tasarımı ve sanatına adanmış bir kültürel oluşum. Disiplinlerarası bir kuruluş olan CONSTRUCTO, araştırma, yayın ve seminerler ile ulusal ve uluslararası sergiler üzerine çalışıyor. 2010 yılından bu yana Yeni Mimarlık Programı için MoMA ve MoMA PS1 ile işbirliği yapan CONSTRUCTO, yükselen Latin Amerikalı mimarlara var olan kamusal alanlar üzerine düşünme, araştırma yapma ve bu mekanların kalitesini yükseltme fırsatı veriyor. 2013 yılının kazananı, Santiago merkezli UMWELT’in tasarladığı “AMBIENT 35 | 60”, farklı boyutlara, konumlara ve işlevlere sahip otuz beş mekansal çerçeveden oluşuyor. Gündüzleri sıcakta doğal tekniklerle soğutulan ve geceleri de halka açık olan bu enstalasyon ziyaretçiler için dinamik bir ortam yaratıyor. Sanatçılar burada müdahaleler yaratmaya davet ediliyor. Bu müdahaleler enstalasyon süresince birikerek bir “ilginç şeyler odası” oluşturuyor. Sergi kapandıktan sonra platformun taşınması ve farklı konfigürasyonlarda yeniden kullanılması amaçlanıyor.
Seçilen proje:
“AMBIENT 35 | 60”
UMWELT (Arturo Scheidegger & Ignacio García Partarrieu), Santiago
Finalistler: “KIND OF RED THEATER”, Velasco-Bisbal-Tirado Arquitectos, Santiago;“HYDROGRAPHIC LANDSCAPE”, Lyon Bosch Arquitectos, Santiago;“THE ZIGGURAT”,Murúa-Valenzuela Arquitectos, Santiago; “INTROSPECTIVE LANDSCAPE”,Juan Agustín Soza, Santiago
YAP MAXXI, Roma, İtalya
Roma’daki XXI. Yüzyıl Sanatları Ulusal Müzesi (MAXXI), Zaha Hadid’in tasarladığı ünlü yeni binasıyla, İtalya’da güncel yaratıcılığa adanmış ilk ulusal kurum. MAXXI bünyesinde yer alan ve İtalya’daki ilk ulusal mimarlık müzesi olan MAXXI Architettura, her yaştan insanı mimariyle tanıştırmayı hedefliyor. 2011 yılından beri Yeni Mimarlık Programı’na ortak olan MAXXI Architettura, bu yıl Torino merkezli bam! bottega di architettura metropolitana şirketinin tasarladığı “He” adlı enstalasyonu sunuyor. “He”, MAXXI’nin avlusunun üzerinde asılı durup altındaki çimen ve ahşaptan oluşan platformu gölgelendirerek dinlenmek ve eğlenmek için bir alan yaratan, yarı geçirgen sarı bir kumaştan tasarlanmış geniş bir yapı. Prizma biçimindeki yapıdan gündüzleri damlayan su tazeleyici ve serinletici bir perde oluştururken, geceleri suyun yerini ışığın almasıyla “He”bir fenere dönüşüyor. Yapının geçirgenliği ve hafif görüntüsü, büyük boyutuyla çelişirken, MAXXI’nin görkemli ve kavisli duvarlarına canlı bir tezat oluşturuyor.
Seçilen proje:
“He”
bam! bottega di architettura metropolitana (Alberto Bottero, Valeria Bruni, Simona Della Rocca, Fabio Vignolo), Torino
Finalistler: “BORDERLINE”, AK0―architettura a kilometro zero, Roma; “OLTRE IL GIARDINO”, LOOP Landscape & Architecture Design Network, Rotterdam; “GROUND ATLAS”, Matilde Cassani, Milano; “SPRINGING MAXXI”, LABORATORIO PERMANENTE, Milano